New York Times yazarı İstanbul’un hamamlarını yazdı.. Zevkin kendisinde titiz bir ders almak gibiydi

0

The New York Times yazarı Leslie Jamison, İstanbul’un hamamlarını keşfetmek için rüya gibi bir geziye çıktı. Haftalar sonra salgın tıkanıklığı içindeydi ve yolculuk yeni bir anlam kazandı.

“Rus ve Türk Hamamlarına en son gittiğimde Mart başlarıydı.” diyen Leslie Jamison, şunları ifade ediyor: “Bildiğimiz dünyanın sonundan hemen önceydi. Geriye dönüp baktığımda, virüsün bizimle birlikte, saunaların ve buhar odalarının bulunduğu o bölgede olduğundan eminim; o mavi kiremitli buzlu su dalma havuzunda ve ışıldayan ısı odası olarak adlandırılan o ilkel sinir merkezinde, kaba duvarlarının arkasında büyük bir fırın kaynayan karanlık bir mağara, binlerce yabancının terini daha fazla emen ahşap banklarla kaplı yüz yıldan fazla.

İstanbul’da 36 saatte altı hamamı ziyaret ettim. Aslen 16. yüzyıl Osmanlı mimarı Mimar Sinan tarafından inşa edilen Kılıç Ali Paşa hamamındaki tonozlu taş atriyum, damlatan çeşme ve uzanıp duran yastıklarla dolu alçak sedirler, binanın kökeninden, hamam olarak çok uzak hissettirdi. Kraliyet donanması. Ayasofya’nın gölgesinde, aynı mimar tarafından İmparator Sultan Süleyman’ın eşi Roxelana için inşa edilen Ayasofya Hürrem Sultan’da, şeffaf zeminlerin altında görülebilen orijinal sıhhi tesisat sisteminin kısmen kazılmış parçaları vardı. (Roxelana, erken yaşta köleleştirilmişti, ancak Osmanlı İmparatorluğu’nda eşi görülmemiş bir siyasi güce sahip bir kadın haline geldi ve hamam, erkek ve kadın bölümlerinin birbirinin ayna görüntüsü olarak inşa edildiği ilk hamamdı.)

En çok Cağaloğlu’nda, Ziyaret ettiğim tüm hamamların lüksü içinde zarif bir adam kapıda beni selamladı ve ilk hamam olup olmadığını sordu; Ona daha önce ziyaret ettiklerimi söylediğimde, tamamen alakasız bir şey söylüyormuşum gibi bana baktı ve ‘Bu, hamama ilk gelişin’ dedi.

Cağaloğlu’nun keyfi her yönden bana geldi: sauna duvarlarını mandalina ve kobaltın mücevherli tonlarında aydınlatan cam fenerler; torbadan gelen kabarcık bulutları bana başka bir alemden bir şey gibi dokunuyor; Vücudum temizlendi, karıncalanarak sıcak bir havluya serildi, sert siyah çay servis etti ve gümüş kapaklı bir tabakta sunulan şekerli kareler Türk lokumu kuru kayısı ve bademle beslendi. İngres’in 19. yüzyıl resmi hayata geçirilmiş gibi, bir Türk deneyiminin Batı fantezisinin mükemmelleştirilmiş versiyonundan çok bir Türk deneyimi gibi hissettirdi.

Yardımcım Ayten, bir zevkten diğerine geçerken içten gelen bir özenle gülümsedi, beni aralarında hareket ettirmek için dirseğimi nazikçe tuttu, orta odanın kaygan mermer zemini boyunca yürürken elimi sıktı. Dinamiğimiz aynı anda absürt ve tuhaf bir şekilde tanıdık geldi, ta ki sonunda bana yürümeye başlayan kızıma evde çocuk olmam dışında bakmamı hatırlattığını anlayıncaya kadar.

Ayten, bir saat boyunca annemdi, bana çay ve kiraz beslemeden önce ayaklarımın çizgili kestane rengi bornozun altına dikkatlice sokulduğundan emin olarak, tıpkı birlikte sarıldığımızda kızımın küçük bacaklarının tüylü battaniyeyle örtüldüğünden emin olduğum gibi kanepemizi evde kitap okumak için. ‘Rahat olun!’ emirden daha az rica derdi.

Mesih’in çarmıha geriliş öyküsünden kendi günlük hayatımızın dünyevi tahribatına kadar acı çekerek hakikate veya kurtuluşa eriştiğimize acının derinlik üzerinde bir tekeli olduğuna inanmak kolay olabilir. Ama belki de Batı’nın Türk hamamlarına olan tutkusu, tüm fantezileri ve fetişleştirmeleriyle, kısmen hoşgörüden çok, bir hayatta kalma modu gibi bir şey olarak hazzı talep etme girişimiydi. Acı, çoğumuzu iddia ediyor; neden zevk vermeyelim, yapabildiğimizde hakkı.

İstanbul’un hamamlarını ziyaret etmek, zevkin kendisinde titiz bir ders almak gibiydi, bedensel zevkin tanecikli dokusunu keşfetmeye ve zevkin kendi yollarını anlamaya götürdüğünü, tam da o anlarda en önemli olabileceğini kanıtlamaya adanmış bir müfredat. En çok yersiz görünüyor. Hayat, bu tartışmayı yapmanın beklenmedik yollarını bulur.” nytimes

YORUM YAZ

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz